Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

Διάλογος πάνω στο Σ.Ν. για την Κοινωνική Οικονομία και την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα



Η ΠΡΩΣΚΑΛΟ κάλεσε τα μέλη της και όσους άλλους θέλουν, να καταθέσουν τις απόψεις τους πάνω στο κυβερνητικό Σχέδιο Νόμου για την Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, με την προτροπή να γίνει αυτό στο πλαίσιο της Διακήρυξής μας.

Βασικό ερώτημα : «πως αξιολογούμε το Σ.Ν.»; Μια πρώτη απάντηση θα μπορούσε να είναι: εξετάζοντας τις διατάξεις του σε σχέση με τις αρχές, τις αξίες και τις προβλέψεις συνολικά του προτύπου που έχουμε επιλέξει : του Mοντραγκόν.

Ένας πιθανός «Πίνακας Αξιολόγησης», με βάση την απάντηση στο παραπάνω βασικό ερώτημα, θα μπορούσε να πάρει τη μορφή κριτηρίων εκπλήρωσης των βασικών αρχών, αξιών, λειτουργικών κανόνων, κοινωνικών δεσμεύσεων κλπ., του Ομίλου Συνεργατικών - Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων του Μοντραγκόν :
ΑΡΧΕΣ (Μοντραγκόν)

Συμμετοχή : Ανοιχτή χωρίς διακρίσεις φυλής, φύλου, θρησκείας, πολιτικών πεποιθήσεων κλπ.
Λειτουργία : Δημοκρατική, ίσα δικαιώματα, μία μετοχή – μία ψήφος.
Εργασία : Υπερέχει του κεφαλαίου. Είναι ο κύριος φορέας μετασχηματισμού της κοινωνίας. Σ΄ αυτήν κατανέμεται ο παραγόμενος πλούτος.
Κεφάλαιο : Αναγνωρίζεται ως εργαλείο ανάπτυξης, όμως πάντα είναι υποδεέστερο της εργασίας.
Διοίκηση : Συμμετοχή στη Διοίκηση και τον Έλεγχο της Εταιρείας.
Αμοιβή της Εργασίας : Σύμφωνα με τις πραγματικές δυνατότητες της επιχείρησης. Βασισμένη στην Αλληλεγγύη, τόσο μέσα στην επιχείρηση, όσο και με το κοινωνικό περιβάλλον της.
Συνεργασίες : Προώθησή τους για άντληση κερδών και μεταφορά τους στα εργαζόμενα μέλη.
Κοινωνικός Μετασχηματισμός : Επιρροή στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον κυρίως μέσω δημιουργίας νέων συνεταιριστικών θέσεων εργασίας.
Αλληλεγγύη : Με όλους όσους εργάζονται για την κοινωνική δημοκρατία, για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, την ανάπτυξη, που ενυπάρχουν στο διεθνές συνεταιριστικό κίνημα.
Συνεταιριστική και Επαγγελματική Εκπαίδευση : Διάθεση ικανών πόρων (ανθρώπινων και υλικών) για το σκοπό αυτό.

ΑΞΙΕΣ

Θεωρούμε την Εταιρεία δική μας, βιώνουμε τα προβλήματα και τις επιτυχίες της ως πράγματα που μας επηρεάζουν προσωπικά.
Δέσμευση για τη Διοίκηση : Η ουσία του συνεταιριστικού κοινωνικού επιχειρηματικού μοντέλου. Συμμετέχουν όλοι στη Διοίκηση, στο Κεφάλαιο, στα Κέρδη.
Προσωπική Ανάπτυξη : Σε αρμονία με την Εταιρία.
Τοπική Κοινότητα : Βελτίωση, Αλληλεγγύη.
Περιβάλλον : Ανάπτυξη της Εταιρείας σε αρμονία με αυτό.
Καινοτομία σε όλα τα επίπεδα : Διοικητικά μοντέλα, διαδικασίες, προϊόντα. Έτσι παρέχεται αξία στον πελάτη και ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης.

Κοινωνική δέσμευση : Οι Αρχές και οι Αξίες εκφράζονται ειδικά :

  • Στη συνεχή δημιουργία θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα επιχειρησιακού δυναμισμού
  • Σε υποστήριξη για συνεχή εξάσκηση και εκπαίδευση.
  • Σε σημαντική συνεισφορά στην τοπική ανάπτυξη.
  • Στην υποστήριξη των ιδρυμάτων και οργανισμών εκπαίδευσης, καινοτομίας, πολιτισμού, των ΜΚΟ.
  • Στις συνεχείς επενδύσεις για επιχειρηματική ανάπτυξη και πάνω απ΄ όλα δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

  • Αλληλεγγύη
  • Εργασία
  • Συνεργασία

Χρήσιμα εργαλεία για την επιτυχή αντιμετώπιση των νέων τεχνολογιών και αγορών, σε μια κοινωνία πιο πλουραλιστική και πιο παγκοσμιοποιημένη

Συνεταιριστικό – Συνεργατικό Κίνημα : Επιβεβαίωση της πίστης :

  • Στον άνθρωπο
  • Στην εργασία
  • Στην ανθρώπινη συνύπαρξη


Πολιτικές που ακολουθήθηκαν στο Μοντραγκόν και οδήγησαν σε επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης (της δεκαετίας του ΄80):

•    Κεφαλαιοποίηση των αποτελεσμάτων
Η πολιτική της κεφαλαιοποίησης των αποτελεσμάτων επιτρέπει τη συνεχή ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων, αυξάνοντας τη δυνατότητα αντίστασης σε κρίσιμες καταστάσεις και ισχυροποιώντας τις δυνατότητες ανάπτυξης.
Από την επιχείρηση βγαίνει μόνο το τμήμα εκείνο των αποτελεσμάτων που προορίζεται για το Ταμείο Κοινωνικών Έργων (10%), ενώ το υπόλοιπο είτε αυτό αφορά επιστροφές στους συνεταιρισμένους-εργάτες είτε τη συμμετοχή τους στα κέρδη, μένει στην επιχείρηση και κεφαλαιοποιείται, χωρίς να μπορεί να παρθεί, παρά μόνον σε περίπτωση αποχώρησης ή συνταξιοδότησης.

•    Αναδιανομή των αποτελεσμάτων
Η αναδιανομή των αποτελεσμάτων ανάμεσα στους συνεταιρισμούς που ανήκαν στον ίδιο Τοπικό Όμιλο επέτρεψε να ελαφρυνθεί η θέση των συνεταιρισμών εκείνων που επηρεάστηκαν περισσότερο από την κρίση, δια μέσου της μεταφοράς κεφαλαίων από όσους βρίσκονταν σε καλύτερη κατάσταση.

•    Ημερολογιακή ευελιξία
Είναι ένας μηχανισμός που επιτρέπει την προσαρμογή του εργασιακού ημερολογίου με βάση το πραγματικό φορτίο της δουλειάς κατά τη διάρκεια του έτους. Το πλεόνασμα ή έλλειμμα ωρών εργασίας σε ένα εξάμηνο εξισορροπείται στο επόμενο. 

•    Επανατοποθετήσεις σε θέσεις εργασίας
Οι συνεταιρισμένοι-εργάτες που πλεονάζουν σε έναν συνεταιρισμό έχουν τη δυνατότητα και υποχρέωση να καταλάβουν μια θέση εργασίας σε άλλο συνεταιρισμό, είτε με προσωρινό χαρακτήρα, εάν η κρίση του συνεταιρισμού καταγωγής είναι παροδική, είτε με οριστικό χαρακτήρα, εάν ο συνεταιρισμός δεν κατορθώσει να ξεπεράσει την κρίση.

•    Μισθολογική πολιτική
Η μισθολογική πολιτική είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική κατάσταση του συνεταιρισμού. Την κρίσιμη εποχή της δεκαετίας του ’80 σε πολλές περιπτώσεις οι συνεταιρισμένοι-εργάτες προχώρησαν σε μείωση των αμοιβών τους.

•    Η παρουσία της Συνεταιριστικής Τράπεζας Caja Laboral
Είναι η περίοδος (της κρίσης) στην οποία αναδεικνύεται με τον πιο εμφανή τρόπο η σημασία της δημιουργίας και ύπαρξης ιδρυμάτων, όπως η Caja Laboral και η Lagun-Aro, που αποτελούν το βασικό μοχλό για την επίλυση προβλημάτων αυτού του μεγέθους.
Η παρέμβαση λοιπόν της Τράπεζας Caja Laboral ήταν στην περίπτωση αυτή περισσότερο σημαντική από ποτέ. Χορηγεί δάνεια με πολύ χαμηλό έως και μηδενικό τόκο και χαρίζει τμήμα ή και ολόκληρο το χρέος που ο συνεταιρισμός μπορεί να είχε ως προς την τράπεζα. Πάντοτε όμως μέσα στα πλαίσια Σχεδίων Βιωσιμότητας που δικαιολογούσαν και ορθολογικοποιούσαν την προσπάθεια την οποία έπρεπε να καταβάλλουν όλοι οι παράγοντες.

Οι πολιτικές αυτές, που σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν ιδιαίτερης σκληρότητας, εκκινούσαν μετά από απόφαση των Γενικών Συνελεύσεων, παρουσία όλων των μελών και διαμέσου ψηφοφοριών στις οποίες ισχύει η αρχή «ένας εργαζόμενος - μία ψήφος».

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και μετά τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε η δημιουργία και επιτυχία του τοπικού ομίλου συνεταιρισμών Ularco, υπήρξε επέκταση του φαινομένου με την δημιουργία δέκα ομίλων του ιδίου χαρακτήρα, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι όλοι έχουν την ίδια επιτυχή πορεία.

Την εποχή της εισόδου της Ισπανίας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση) και την επέκταση του διεθνούς εμπορίου, εκπονούνται διάφορες μελέτες και πραγματοποιούνται εκτενείς συζητήσεις για την δημιουργία ενός οργανισμού που διατηρώντας την επαφή με τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές των συνεταιρισμών θα απαντά με ορθότερο τρόπο στις απαιτήσεις των καιρών.

Τελικά το 1984 δημιουργείται το Κογκρέσο δηλαδή η συνέλευση των αντιπροσωπειών όλων των συνεταιρισμών, ως όργανο που εκφράζει την ενιαία θέληση και δράση. Εγκρίνεται το καταστατικό λειτουργίας του Κογκρέσου και εκλέγεται η Διαρκής Επιτροπή ως εκτελεστικό όργανο.
Το 1987 πραγματοποιείται νέο Κογκρέσο το οποίο εγκρίνει τις Βασικές Αρχές που θα πρέπει να εμπνέουν την συνεταιριστική εμπειρία του Μοντραγκόν και αποφασίζει την δημιουργία του Ταμείου Δια-Συνεταιριστικής Αλληλεγγύης που θα αποτελέσει το μέσο για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσα από την χρηματοδότηση συνεταιριστικών σχεδίων.

Το 1991 λαμβάνει χώρα το τρίτο Κογκρέσο το οποίο και εγκρίνει το οργανωτικό σχέδιο του Mondragon Corporacion Cooperativa (MCC) σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τους συνεταιρισμούς του Μοντραγκόν.

Ένα ακόμη γεγονός που σηματοδοτεί τη δεκαετία του ’90 είναι η δημιουργία του Πανεπιστήμιο του Μοντραγκόν (Mondragon Unibertsitatea), προωθούμενη από την Πολυτεχνική Σχολή του Μοντραγκόν (Mondragon Eskola Politeknikoa), την Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών (Irakasle Eskola) και  την Σχολή Επιχειρησιακών Σπουδών (Eteο).

Τα μαθήματα του Μοντραγκόν

Ίσως ένα από τα πιο θαυμαστά επιτεύγματα του Μοντραγκόν είναι ο τρόπος που συνδυάζει την συλλογική ιδιοκτησία με τα κίνητρα που απορρέουν από την ατομική ιδιοκτησία, μέσα σ’ ένα σύστημα που αναγνωρίζει εξ’ ίσου τη συλλογική και την ατομική πτυχή της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Το σύστημα των ατομικών λογαριασμών που συνδυάζει την επένδυση στην επιχείρηση και τον διαχωρισμό των κερδών σε ατομικά και συλλογικά, αντιπροσωπεύει μια μέθοδο που δίνει στον εργαζόμενο την αίσθηση της ατομικής ιδιοκτησίας και της συλλογικής συμμετοχής.

Επέκταση - διαφοροποίηση

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλος αριθμός των νέων επιχειρήσεων ξεκινά με πρωτοβουλία εργαζομένων σε ήδη υπάρχοντα συνεταιρισμό. Σε αυτό συμβάλει τόσο το υψηλό επίπεδο κατάρτισης και επιχειρηματικότητας του πληθυσμού όσο και το ευνοϊκό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει ο όμιλος. Στο MCC γνωρίζουν πως η επέκταση και η διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων είναι απαραίτητο στοιχείο για την επιβίωση και ισχυροποίηση του ομίλου, αλλά και για την αποφυγή της γραφειοκρατικοποίησης των συνεταιρισμών.


Η συμπλήρωση του Πίνακα Αξιολόγησης, με βάση τα παραπάνω κριτήρια εκπλήρωσης των βασικών αρχών, αξιών κλπ. του Μοντραγκόν, θα μπορούσε να δώσει μια πρώτη αξιολόγηση του Σ.Ν. για την «Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα» στο πλαίσιο τη Διακήρυξης της ΠΡΩΣΚΑΛΟ.

Ακόμη θα μπορούσε να παράγει και προτάσεις οι οποίες, στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, στόχο θα είχαν την ενσωμάτωση του μοντέλου του Μοντραγκόν στον τελικό Νόμο που θα ψηφιστεί από τη βουλή.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου